Bakıda keçirilən bu mühüm konfrans etnik və milli şüur mövzusunda aktual məsələləri müzakirə etmək üçün yerli və beynəlxalq ekspertləri bir araya gətirdi. Tədbir ərzində mütəxəssislər müasir dünyada etnik və milli kimliyin qorunması və inkişafı ilə bağlı fikir mübadiləsi apardılar.
Konfransın məqsədi və əhəmiyyəti
Etnoqlobus tərəfindən təşkil edilən “Etnik və milli şüur” konfransının əsas məqsədi, qloballaşma dövründə etnik və milli kimliyin qorunması və inkişafı məsələlərini araşdırmaq idi. Bu konfrans, Azərbaycanın və digər ölkələrin alimləri, siyasətçiləri və ictimai xadimləri arasında dialoq yaratmaq üçün unikal bir platforma təqdim etdi.
Konfransın əhəmiyyəti, müasir dünyada etnik və milli şüurun rolunu anlamaq və bu sahədə qarşıya çıxan çağırışlara birgə həll yolları tapmaq baxımından böyük idi. Tədbir həm də ölkəmizdə multikultural dəyərlərin təşviqi və etnik müxtəlifliyin qorunması istiqamətində atılan addımların növbəti təzahürü kimi qiymətləndirildi.
Təşkilatçılar və iştirakçılar
Konfransın təşkilatçısı olan Etnoqlobus, uzun illərdir ki, etnik və milli məsələlər üzrə tədqiqatlar aparan və bu sahədə maarifləndirmə işləri həyata keçirən nüfuzlu bir qurumdur. Tədbirdə Azərbaycanın aparıcı universitetlərinin alimləri, Milli Elmlər Akademiyasının əməkdaşları, hökumət nümayəndələri, eləcə də xarici ölkələrdən dəvət olunmuş mütəxəssislər iştirak edirdilər.
İştirakçılar arasında etnoloqlar, sosioloqlar, tarixçilər, politoloqlar və digər sahələrin nümayəndələri var idi ki, bu da müzakirələrin çoxşaxəli və məhsuldar olmasına şərait yaratdı.
Konfransın açılışı və giriş nitqləri
Konfransın açılış mərasimi Etnoqlobusun sədri tərəfindən aparıldı. O, qonaqları salamlayaraq, konfransın əhəmiyyətindən və gözlənilən nəticələrindən danışdı. Daha sonra Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri çıxış edərək, ölkəmizin multikultural siyasəti və etnik müxtəlifliyin qorunması istiqamətində görülən işlər haqqında məlumat verdi. Xarici qonaqlardan biri olan tanınmış etnoloq isə qloballaşma şəraitində etnik və milli kimliyin qorunmasının vacibliyini vurğulayan giriş nitqi söylədi.
Əsas məruzələr və müzakirə mövzuları
Konfransın əsas hissəsində təqdim olunan məruzələr və aparılan müzakirələr, etnik və milli şüurun müxtəlif aspektlərini əhatə etdi. Mütəxəssislər öz tədqiqatlarının nəticələrini bölüşdülər və aktual problemlər ətrafında fikir mübadiləsi apardılar. Müzakirələr zamanı xüsusi diqqət etnik və milli şüurun formalaşmasına təsir edən amillərə, qloballaşmanın yaratdığı çağırışlara və multikultural cəmiyyətlərdə etnik-milli münasibətlərin tənzimlənməsi məsələlərinə yönəldildi.
Etnik şüurun formalaşması və inkişafı
Bu bölmədə alimlər etnik şüurun formalaşması prosesini və ona təsir edən faktorları təhlil etdilər. Məruzəçilər etnik şüurun tarixi inkişaf mərhələlərini izah edərək, müasir dövrdə bu prosesə təsir edən yeni amilləri vurğuladılar. Xüsusilə, kütləvi informasiya vasitələrinin və sosial şəbəkələrin etnik şüurun formalaşmasında artan rolu müzakirə obyektinə çevrildi. Həmçinin, etnik şüurun inkişafında təhsil sisteminin əhəmiyyəti və bu sahədə tətbiq edilə biləcək innovativ yanaşmalar haqqında fikirlər səsləndirildi. Məruzəçilər etnik şüurun gücləndirilməsi üçün aşağıdakı təklifləri irəli sürdülər:
- Məktəblərdə etnik mədəniyyət və tarix dərslərinin keyfiyyətinin artırılması
- Etnik icmalar arasında mədəni mübadilə proqramlarının təşkili
- Etnik şüurun inkişafına yönəlmiş media layihələrinin dəstəklənməsi
- Gənclər arasında etnik kimlik və mədəni irs mövzusunda müsabiqələrin keçirilməsi
Milli şüurun müasir cəmiyyətdə rolu
Milli şüurun müasir cəmiyyətdəki rolu və əhəmiyyəti konfransın ən çox müzakirə olunan mövzularından biri idi. Məruzəçilər milli şüurun dövlət quruculuğu prosesindəki rolunu, vətəndaş cəmiyyətinin formalaşmasına təsirini və qlobal mədəni kontekstdə milli özünəməxsusluğun qorunması məsələlərini araşdırdılar.
Xüsusi diqqət milli şüurun inkişafında təhsil və mədəniyyət siyasətinin roluna yönəldildi. Mütəxəssislər həmçinin milli şüurun ifrat millətçilik və ksenofobiya kimi mənfi təzahürlərindən qorunması yollarını da müzakirə etdilər.
Qloballaşma şəraitində etnik və milli kimliyin qorunması
Bu sessiyada alimlər qloballaşmanın etnik və milli kimliyə təsiri, mədəni assimilyasiya təhlükəsi və kimliyin qorunması üçün müasir strategiyalar haqqında məruzələr təqdim etdilər. Müzakirələr zamanı qloballaşmanın yaratdığı imkanlar və təhdidlər analiz edildi, kiçik etnik qrupların mədəni irsinin qorunması üçün innovativ yanaşmalar təklif olundu. Həmçinin, rəqəmsal texnologiyaların etnik və milli kimliyin qorunması və təbliğində rolu vurğulandı. Məruzəçilər qloballaşma şəraitində etnik və milli kimliyin qorunması üçün aşağıdakı addımların atılmasını tövsiyə etdilər:
- Milli dillərin və ləhcələrin qorunması və inkişafı üçün dövlət proqramlarının hazırlanması
- Etnik mədəniyyətlərin təbliği üçün beynəlxalq platformaların yaradılması
- Ənənəvi sənətkarlıq və folklor nümunələrinin rəqəmsallaşdırılması və virtual muzeylərin yaradılması
- Etnik və milli kimliyin qorunmasına yönəlmiş qanunvericilik bazasının təkmilləşdirilməsi
- Milli və etnik azlıqların mədəni hüquqlarının beynəlxalq səviyyədə müdafiəsi mexanizmlərinin gücləndirilməsi
Panel müzakirələri və debatlar
Konfransın növbəti mərhələsində panel müzakirələri və debatlar təşkil edildi. Bu format iştirakçılara daha interaktiv şəkildə fikir mübadiləsi aparmağa və mübahisəli məsələləri müzakirə etməyə imkan yaratdı. Panellərdə müxtəlif ölkələrdən olan ekspertlər iştirak edirdilər ki, bu da müzakirələrin daha geniş perspektivdən aparılmasına şərait yaratdı.
Debatlar zamanı etnik və milli kimliyin müasir dünyada üzləşdiyi çağırışlar, mədəni müxtəlifliyin qorunması yolları və dövlət siyasətinin bu prosesdəki rolu kimi aktual mövzular müzakirə obyektinə çevrildi.
Etnik və milli şüurun qarşılıqlı əlaqəsi
Bu panel müzakirəsində ekspertlər etnik və milli şüur arasındakı əlaqələri, onların bir-birinə təsirini və bəzən yarana biləcək ziddiyyətləri araşdırdılar. Mütəxəssislər çoxmillətli dövlətlərdə etnik və milli kimliklərin balanslaşdırılması strategiyalarını, etnik azlıqların milli kimliyin formalaşmasında iştirakı məsələlərini və milli birliyin təmin edilməsində etnik müxtəlifliyin rolunu müzakirə etdilər. Xüsusi diqqət etnik və milli şüurun harmonik inkişafı üçün təhsil və mədəniyyət siyasətinin əhəmiyyətinə yönəldildi. Debatlar zamanı iştirakçılar etnik və milli şüurun bir-birini tamamlaması və zənginləşdirməsi üçün lazım olan şərtləri müəyyənləşdirməyə çalışdılar.
Multikultural cəmiyyətlərdə etnik və milli şüur
Multikultural cəmiyyətlərdə etnik və milli şüurun xüsusiyyətləri, çağırışları və inkişaf perspektivləri bu panelin əsas müzakirə mövzusu oldu. Ekspertlər müxtəlif ölkələrin təcrübəsini təhlil edərək, uğurlu multikulturalizm modelləri və onların etnik-milli münasibətlərə təsiri haqqında fikir mübadiləsi apardılar. Mütəxəssislər həmçinin multikulturalizm siyasətinin tətbiqi zamanı qarşıya çıxan problemləri və onların həlli yollarını müzakirə etdilər. Xüsusi diqqət multikultural cəmiyyətlərdə milli birliyin təmin edilməsi və eyni zamanda etnik müxtəlifliyin qorunması arasında optimal balansın tapılması məsələsinə yönəldildi.
Konfransın nəticələri və tövsiyələri
Konfransın yekununda iştirakçılar əldə edilən nəticələri ümumiləşdirdilər və gələcək fəaliyyət istiqamətləri üzrə tövsiyələr hazırladılar. Mütəxəssislər etnik və milli şüurun inkişafı, qorunması və tədqiqi sahəsində yeni yanaşmaların və metodların tətbiqi zərurətini vurğuladılar. Konfransın nəticələri əsasında hazırlanan tövsiyələr sənədi həm elmi araşdırmaların istiqamətləndirilməsi, həm də praktiki siyasətin formalaşdırılması baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Bu sənəddə etnik və milli şüurun gücləndirilməsi, multikultural cəmiyyətlərdə harmonik birgəyaşayışın təmin edilməsi və qloballaşma şəraitində milli kimliyin qorunması üçün konkret təkliflər öz əksini tapdı.
Gələcək tədqiqatlar üçün perspektivlər
Konfransın son sessiyasında iştirakçılar gələcək tədqiqatlar üçün perspektivli istiqamətləri müəyyənləşdirdilər. Alimlər etnik və milli şüurun formalaşmasına təsir edən yeni amillərin, xüsusilə də rəqəmsal texnologiyaların və sosial medianın rolunun daha dərindən öyrənilməsi zərurətini vurğuladılar. Həmçinin, qloballaşma şəraitində etnik və milli kimliyin transformasiyası proseslərinin, multikulturalizmin yeni modellərinin və milli dövlətlərin gələcəyi məsələlərinin araşdırılması prioritet istiqamətlər kimi müəyyən edildi. Mütəxəssislər bu sahədə interdissiplinar tədqiqatların aparılmasının, beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsinin və innovativ tədqiqat metodlarının tətbiqinin vacibliyini qeyd etdilər. Gələcək araşdırmalar üçün təklif olunan əsas istiqamətlər arasında etnik və milli şüurun psixoloji aspektləri, miqrasiya proseslərinin etnik-milli münasibətlərə təsiri, virtual məkanda etnik və milli kimliyin təzahürləri kimi aktual mövzular yer aldı.
Konfransın bağlanış mərasimində Etnoqlobusun rəhbərliyi tərəfindən növbəti beynəlxalq elmi tədbirlərin keçirilməsi və bu sahədə əməkdaşlığın davam etdirilməsi üçün konkret təkliflər irəli sürüldü. İştirakçılar konfransın yüksək səviyyədə təşkil olunduğunu və müzakirələrin məhsuldar keçdiyini vurğulayaraq, belə tədbirlərin müntəzəm olaraq keçirilməsinin vacibliyini qeyd etdilər. Yekunda, konfransın materiallarının nəşr ediləcəyi və geniş ictimaiyyətə təqdim olunacağı bəyan edildi ki, bu da əldə olunan elmi nəticələrin və praktiki tövsiyələrin daha geniş auditoriyaya çatdırılmasına imkan verəcək.
Konfrans iştirakçıları razılıqla qeyd etdilər ki, bu cür elmi-praktiki tədbirlər nəinki etnik və milli şüur məsələlərinin dərindən araşdırılmasına xidmət edir, həm də müxtəlif ölkələrin alimləri və mütəxəssisləri arasında əməkdaşlıq əlaqələrinin gücləndirilməsinə, təcrübə mübadiləsinə və yeni birgə layihələrin yaranmasına təkan verir. Bununla da, “Etnik və milli şüur” mövzusunda keçirilən bu mühüm konfrans öz işini uğurla başa çatdıraraq, gələcək tədqiqatlar və praktiki fəaliyyətlər üçün zəngin material və istiqamətlər təqdim etdi.